Lieve Lezer,  

Ik voel me nu een beetje het jonge "Stefke" die in zijn korte broek op een stoel mag  staan in de woonkamer van zijn "moemoe" om de jaarlijkse nieuwjaarsbrief voor te lezen.  

Terugblikkend op een jaar vol avontuur, uitdagingen en nieuwe ervaringen.  Het is voorbij gevlogen, het jaar 2014, gekenmerkt door het "terug naar school gevoel".  In het voorjaar werd ik bakker. Niet omdat ik per sé nog vroeger uit mijn bed wil. Wel om te leren wat ons onderwijs aanleert aan de mensen die nadien zorgen voor "uw dagelijks brood". Het motiveerde me om nog meer te ijveren voor het gebruik van natuurlijke, niet industrieel bewerkte voeding. 

En dan was er het buitengewoon leerrijke avontuur bij uitgeven van het "Herbatheek" boek, dat alle verwachtingen overtrof en ondertussen vlotjes richting derde druk evolueert, niet in het minst omdat jullie het zo enthousiast hebben verwelkomd. 

En dan kwam de herfst, waar ik ineens een gek idee (maar zo had ik er al wel meer) zag evolueren tot belgenmop...  De Freego, de koelkast waar we voedseloverschotten van zelfgemaakte, verse en gezonde gerechten delen met mensen uit onze omgeving.

Dit alles maakt voor mij 2014 het jaar van de verbondenheid tussen mensen, mensen die spontaan ergens de schouders onder zetten. Niet om er geld aan te verdienen, maar gewoon omdat ze voelen dat het zo hoort.

Ook 2015 belooft weer een boeiend jaar te worden, met een aantal nieuwe projecten in ons huis en de grote vraag of we de druk en de pesterijen van de "establishment", die mij ziet als een luis in hun pels, zullen kunnen blijven trotseren...

Ik wens jullie voor dit jaar veel liefde, een goede gezondheid en heel veel eerlijk en lekker eten.

01 januari 2015

uw kapoentje

stef 

---









Over cultuur, fermentatie en Legoblokjes. 

Eén van de grotere stommiteiten in onze eerder kortzichtige manier om met gezondheid om te springen is het geven van de naam "ziektekiemen" aan de bacteriën.  Deze zeer ongenuanceerde en meestal foute naamgeving heeft de poort open gezet naar een destructieve benadering van de microörganismen, die vanaf dat moment volgens de "wetenschappers" per sé  zo snel mogelijk moesten worden uitgeroeid. Bacterie dodende middelen zoals antibiotica, antiseptica in de gezondheidszorg en DDT in de landbouw hadden tot doel ervoor te zorgen dat we zo snel mogelijk ziektekiemvrij en dus gezond zouden worden

In de jaren vijftig en zestig was het voor ons perfect helder: ons leven zou er alleen maar op verbeteren moesten we er in slagen om die vermaledijde ziektekiemen  uit te roeien. 

Helaas bleek de natuur weer slimmer dan wij, die ons steeds, niet gespeend van enige hoogmoed, de "homo sapiens" noemen. We koesteren steeds de illusie dat we de macht hebben over alles en de natuur naar onze wil kunnen vormen.

Het zit namelijk zo dat de bacteriën hun genetisch materiaal (DNA) afhankelijk van de omstandigheden kunnen verbouwen, stukjes tusenvoegen en stukjes wegnemen en dat ze daarbij zelfs kunnen kiezen uit de genenpoel van andere microörganismen in hun omgeving.  Dus een beetje zoals we als kind met legoblokjes uit een grote bak aan het bouwen kunnen gaan. Die onooglijke microörganismen zijn ons dus gewoon te slim af.

Uit onderzoek blijkt dat de bacteriën hun combinatiemogelijkheden groter worden naarmate ze met meerdere andere bacteriestammen samenleven. Dit is waarom bacteriën zo snel resistent worden aan bestrijdingsmiddelen en zich kunnen aanpassen aan zeer bizarre leefomstandigheden. We mogen terecht spreken van een "bacteriecultuur" waar de onderlinge organismen in hun samenleven op een zeer open en creatieve manier aan uitwisseling doen om er allemaal beter van te worden.

"Synergie" noemt men dat. 

Waarmee ik dus niet wil beweren dat bacteriebestrijdende middelen in bepaalde omstandigheden niet zinvol kunnen worden ingezet. Nemen we het voorbeeld van een tandabces.  Op zich ontstaat zo een abces omdat we een ongunstige situatie hebben verwaarloosd, genegeerd en uit de hand hebben laten lopen. Zo ontstaat een noodsituatie. Indien ons afweersysteem dan zo verzwakt is door andere omstandigheden, zijn we op dat moment niet in staat deze bacteriële overwoekering in te dijken en kunnen we de hulp van antibiotica of antiseptica best gebruiken.

Maar laat duidelijk zijn: Enkel in een behoorlijk uitzonderlijke noodsituatie.

En dit genuanceerde en realisitische beeld is mijlenver verwijderd van het dagdagelijks  onbegrensd inzetten van bacteriedodende middelen. Het zogenaamd preventief inzetten van antibiotica is te gek voor woorden.  Listerine, bijvoorbeeld, werd een veelgeprezen zogenaamd "mondontsmettend" middel toen bleek dat het ongeschikt was om operatiezalen mee te ontsmetten. 

Landbouwgronden worden "ontsmet" met uiterst giftige en voor de mens kankerverwekkende produkten, terwijl het kilometerslange wortelstelsel  van één plant het nodig heeft om samen te leven met een mooi gevormde cultuur van heel wat diverse microörganismen. 

Een mens heeft het ook nodig om samen te leven met een hele cultuur van diverse bacteriën. In onze darm zijn het er naar schatting honderdduizend miljard. Elk plekje van onze huid heeft zijn eigen specifieke bacteriepopulatie, die zich heeft aangepast aan de omstandigheden. In de vagina van de vrouw zorgen de lactobacillen ervoor dat de zuurtegraad dermate op peil gehouden wordt dat de omstandigheden optimaal zijn voor de vruchtbaarheid. 

Bacterieculturen  spelen ook in onze voeding een zeer belangrijke rol.

Fermentatie is een proces dat in meer dan 30% van onze voeding wordt gebruikt. De brouwer en de bakker waren eeuwenlang belangrijke figuren in elke cultuur. Zij gebruikten fermentatie om gewassen om te zetten in een makkelijker verteerbare of beter te bewaren vorm. En verder is het gebruik van fermentatie bekend bij het maken van wijn , azijn , kaas, yoghurt, tempeh, miso, zuurkool enzovoort. Minder voor de hand liggend is bijvoorbeeld dat olijven pas lekker worden na fermentatie in een eenvoudige pekeloplossing en dat salami en ketchup in origine gefermenteerde produkten zijn .

In de hedendaagse industriële produktiemethoden komt er nog maar weinig geduldige fermentatie aan te pas. Zelfs zogenaamde kaas hoeft niet meer maandenlang te "rijpen" maar wordt gewoon "gemaakt". 

Als je beter kijkt zal je zien dat  fermentatie en het eten van natuurlijk gefermenteerde produkten heel wat voordelen biedt:

1)      Het is een eenvoudige en energievriendelijke manier om bepaalde groenten voor ons eetbaar en verteerbaar te maken

2)      Door de fermentatie worden toxinen in de oorsponkelijke substraten afgebroken

3)      De microörganismen produceren tijdens de fermentatie extra vitaminen en nutriënten

4)      Fermentatie geeft het produkt een betere smaak.

5)      De microörganismen in een gefermenteerd product zijn gunstig voor onze darmflora en onze immuniteit. 

Vandaag vinden we in de supermarkt nog wel produkten die ooit eens zijn ontstaan uit een dergelijk fermentatieproces, maar door de industriële produktiemethoden steriel gemaakt zijn. 

Zoals ik al een aantal keer heb gesteld in voorgaande artikels is het voor je gezondheid belangrijk om je angst, in dit geval de angst voor bacteriën, los te laten en te durven kijken naar wat je zelf met behulp van die bacteriën voor je voeding kan doen.

Eén van de dingen die mij fascineren is de grote dualiteit die ontstaat in het menselijke gedrag als men maar genoeg voeding geeft aan angst. 

Op zich weten we wel dat middelen om bacteriën te bestrijden giftig zijn en ongezond. Maar als zogenaamde kenners en deskundigen ons maar bang genoeg maken, dan hebben we toch het idee dat we niet zonder die spullen kunnen en dan blijken we ons "gezond verstand" ineens compleet kwijt te zijn geraakt. 

Neem bijvoorbeeld de Helicobacter Pylori . Dat is een bacterie die vooral voorkomt in het begin van het spijsverteringskanaal. Mensen krijgen zogenaamde maagzweren, die meestal voorkomen net voor of net achter de maag, doordat ze de slijmvliezen van hun slokdarm of dunne darm beschadigen met het eten van zaken die ze niet verdragen. Ook stress en spanningen spelen daarbij een rol.

Onderzoekers vonden in de laesies grotere hoeveelheden van de H. Pylori en meteen werd deze bacterie gebombardeerd tot de oorzaak van maagzweren. Deze (foutieve) gedachtensprong werd maar wat graag gemaakt omdat men voor de aanpak van maagzweren op die manier kon terugvallen op een gekende therapie : Antibiotica.

Maar door het uitroeien van de H Pylori verloor het lichaam een belangrijke hulp in het reguleren van het maagzuur en de vertering. 

Laat daarom 2015 het jaar zijn van de Cultuur in elke betekenis van het woord. We kunnen niet zonder de kunst die voortspruit uit de creativiteit. We kunnen niet zonder onze eigen creativiteit. En we kunnen vooral niet zonder de verschillende culturen van microörganismen waarmee we samen leven. 

Het is zo simpel om zelf weer terug gefermenteerde voedingsmiddelen te maken. Het begint met het  opnieuw bakken van je eigen brood, het thuis maken van Yoghurt of Kefir. Een iets grotere uitdaging vind je in het maken van zuurkool op wortel/knolseldersalade.

En eens je de microbe te pakken hebt (!) ga je zelf je favoriete drankjes maken, salami's en sausjes samenstellen.

Op die manier bewaar je, zonder te koken, dus met behoud van de nutriënten, de goede eigenschappen van vruchten en je krijgt er bovendien de voor je darmen zeer noodzakelijke goede microörganismen bovenop.

Door het gebruik van vers gefermenteerde produkten zien we de immuniteit sterk verbeteren, allergieën en intoleranties afnemen. En het leukste is: je hoeft er helemaal niet veel energie in te stoppen, want de bacteriëndoen het werk voor jou. 

Veel Fermenteerplezier !

---

De Freego: De mediastorm van de deelcultuur.

Hoe gaat dat eigenlijk, de geboorte van een idee? meestal door het samengaan van een aantal schier toevallgheden. Het idee voor de Freego ontstond door het steeds groter wordende bewustzijn dat we teveel goede en gezonde voeding weggooien en dat vele mensen nog steeds geloven dat wat ze door de industrie aangeboden krijgen "voeding" is. Daarbij wetende dat wat we toevallig teveel hebben heel makkelijk kan gedeeld worden met mensen die net dàt op hetzelfde moment te weinig hebben. Neem daarbij nog een vriend-hotelmanager die enkele minibar koelkastjes teveel heeft en de Freego was geboren.

Eerst kreeg die wat aandacht in de sociale media, al snel werd hij opgepikt door een krant. Nadien volgde er een hele medialawine waarvan de meesten zich de arme snoodaard blijven herinneren die onder het alziend oog van het vrt journaal de koelkastjes probeerde te ontvreemden.

Al bij al een goede zet, want door deze "stunt" vonden enkele restaurants het ook een beter idee om hun overschotten via de Freego te delen met mensen en kreeg het initiatief volgelingen van Berlijn tot Schaarbeek.  Enfin na een maand of twee delen van soepjes en overschotten blijven de enthousiaste reacties toestromen, van studenten die liever gezonde soep lusten dan royco rommel , van oudjes die het zich anders ontzien om vers te koken en van mensen die (te) vaak buiten in de kou vertoeven...

---

(H)eerlijk brood en gebak

U heeft waarschijnlijk ook al meer dan U lief was gelezen over broodbuiken , glutenallergie en hoe brood moet vermeden worden. Wie mijn boek gelezen heeft weet dat die informatie niet correct is. We moeten niet stoppen met brood eten. Brood is al eeuwlang een pijler in onze voedingscultuur en mag dat gerust nog lang blijven . Waar we wél beter van afblijven is van de grootschalige, veelal machinaal gemaakte bakkerijprodukten. Om een gestandaardiseerde massaproduktie mogelijk te maken gaat men de granen manipuleren en allerhande zaken  in ons brood stoppen die er niet in thuis horen.  

Gelukkig zien we opnieuw een aantal mensen met passie voor lekker brood en gebak de ovenwant opnemen en terug gaan bakken zoals het hoort : met de goede ingrediënten, veel geduld en liefde voor het produkt. 

Vanaf 7 januari kan je bij Vanessa terecht voor diverse zuurdesembroodjes die rustig de tijd hebben gekregen om zich te ontsluiten en rijzen . Ook voor koekjes, cakes en gebak zonder tarwe, witte suiker en koemelk . 

Je vindt alle informatie op www.gezondgebak.be of op 09/2792772

 

---

Nieuws over het Herbatheek-boek  

Het is fijn om te zien hoe jullie talrijk aan de slag zijn gegaan met het Herbatheek boek. De foto's van de recepten die jullie uitprobeerden, de goede resultaten die jullie graag delen na het opvolgen van de tips. Te zien aan de reacties lijkt het wel alsof velen van jullie blij zijn dat er weer eens een griepje op komst is om het warme mojito recept te kunnen uittesten.

De voorraad boeken van de tweede druk , die op 14 november verscheen, slinkt alweer behoorlijk. Mede omdat een paar bedrijven zo begaan zijn met de gezondheid van hun goede klanten dat ze besloten hen het boek als nieuwjaarsgeschenk cadeau te doen. 

Maar ook wij hebben een nieuwjaarsgeschenk voor U: Wie het boek bestelt via boek@herbatheekgent.be hoeft vanaf 1 januari geen extra verzendkosten meer te betalen. Dus voor 29.95 euro krijg je het netjes met de post thuis geleverd en als je het wenst signeer ik het op de koop toe. 

Naast Boekhandel Limerick, die reeds vanaf dag 1 voor ons heel veel steun heeft geboden, ligt het boek nu ook in alle standaardboekhandels in Vlaanderen en Fnac en het Paard van Troje hier in Gent. 

Op 9 januari vertel ik op Radio 2 in "de madammen" over een aantal stukken uit "Herbatheek" .

 

---

De activiteiten in de Lov'd dit najaar: 

 

Maandagavond : 18.30 tot 19.30 Klare Yoga met Klaartje de Buck 

Dinsdagavond    20u tot 21.30 : Dru Yoga met Paul Mussche

Woensdag en donderdag : Dansstages van Platform-K

Woensdagavond : 20 - 21 u : Hatha Yoga met Ilse Hubrecht

Donderdagmiddag 12.15 tot 13.15 : Klare Yoga met Klaartje de Buck 

Donderdagavond 20 tot 22u : Sahaja Yoga Meditatie 

 

 Veel Plezier ! 

Stef